ارزیابی عوامل مؤثر در ناکامی طرح‌های تجمیع مناطق روستایی (مطالعه موردی‌: شهرستان پاوه، بخش نوسود‌، شهرک شرام)

برنامه‌ریزی "توسعه ­روستایی" به‌عنوان یکی از سازوکارهای رسیدن به توسعه، مستلزم شناخت دقیق مقتضیات و نیازهای جوامع روستایی، متناسب با شرایط مختلف می‌باشد. طرح‌های ادغام و تجمیع روستاها به‌عنوان یکی از سیاست­ها­ی مهم در "بازسازی روستاهای مناطق جنگزده" و "برنامه‌ریزی توسعه مناطق روستایی" مطرح گردیده ­است. در دوران بازسازی مناطق جنگزده طرح ساماندهی "شهرک شرام"، برای تجمیع روستاهای هانی­گرمله، بیدرواز و کیمنه(استان کرمانشاه، شهرستان پاوه، بخش نوسود، دهستان شرام) تهیه گردید‌ که باوجود برنامه‌ریزی‌های انجام شده، روستاییان ماندن در غربت یا رفتن به روستاهای اصلی و بازسازی نشده خود را بر سکونت در محل تجمیع ترجیح دادند. مسئله اساسی تحقیق حاضر، ارزیابی علل اقتصادی، اجتماعی­- فرهنگی‌ و کالبدی­­- فیزیکی ناکامی طرح‌های تجمیع روستایی با تأکید بر طرح تجمیع شهرک شرام می‌باشد. در این تحقیق با توجه به رویکردهای کالبدی- فضایی، اقتصادی و اجتماعی و دیدگاه‌های نظریه پردازان مختلف در رابطه با مسائل ادغام و تجمیع، در ‌‌صدد تبیین ارزیابی‌ دلایل شکست پروژه­های تجمیع مناطق روستایی برآمده­ایم. در ادبیات تحقیق بسیاری از مهمترین منابع در مورد اسکان مجدد و ادغام و تجمیع را مورد بررسی قرار داده­ایم. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و تا حدودی توصیفی بوده و تکنیک مورد استفاده مصاحبه سازمان‌نیافته و در بعضی موارد خاص مشاهده و بررسی اسناد و مدارک موجود بوده ­است. در قسمت یافته­های تحقیق بعد از شناسایی علل و عوامل مختلف ناکامی طرح شهرک، مشخص گردیده است برنامه‌ریزی مناسب و استفاده از توانایی‌های روستاییان می‌تواند بستر مناسبی برای موفقیت طرح‌های تجمیع فراهم ­نماید. بر این اساس می‌بایست برای رسیدن به تفاهم و نقطه ­نظرات مشترک بین طرفین طرح‌ها، روابط مثبت و سازنده­ای بین برنامه‌ریزان و روستاییان ایجاد شود و با عنایت به اینکه برنامه‌ریزی اغلب طرح‌های تجمیع با در نظر گرفتن رویکرد کالبدی- فضایی انجام گرفته (و این مورد نیز کم و بیش در تحقیق حاضر نمایان­ است)‌، توجه به رویکردهای کالبدی – فضایی، اقتصادی و اجتماعی -فرهنگی غیر قابل اجتناب می­نماید‌ و عملاً لزوم به‌کارگیری رویکردی جامع در برنامه‌ریزی اینگونه طرح‌ها ضروری خواهد ­بود.